ساخت آجر در خانه

نحوه ساخت آجر در خانه

نحوه ساخت آجر در خانه چگونه است؟ آجر یکی از اصلی‌ترین مصالح ساختمانی است که کاربردهای گسترده‌ای دارد. با وجود پیشرفت تکنولوژی و تولید انواع مصالح ساختمانی از جمله آجر به شیوه مدرن، ساخت آجر به صورت سنتی نیز همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد. ساخت آجر در خانه یا به عبارتی ساخت آجر سنتی نیازمند آشنایی با مراحل آن است. در ادامه قصد داریم به بررسی نحوه ساخت آجر در خانه بپردازیم. با ما همراه باشید.‌

جدول خلاصه مراحل ساخت آجر سنتی در خانه

در صورتی که زمان مطالعه کامل مقاله را ندارید، می توانید خلاصه ای از آن را در جدول زیر مشاهده کنید:

مراحل ساخت آجر در خانه

برای ساختن آجر در خانه پیش از هر چیز به مواد اولیه نیاز دارید. ماسه، خاک رس، آب و قالب در انواع چوبی یا فلزی مواد اولیه مورد نیاز برای تهیه آجر در خانه هستند. مراحل ساخت آجر به شیوه سنتی در خانه به شرح زیر است:

1. آماده کردن خاک رس

آماده سازی خاک رس نخستین مرحله ساخت آجر در خانه به شمار می‌رود. خاک رس استفاده شده برای تهیه آجر باید کاملا خالص باشد. چرا که وجود ناخالصی در خاک رس با ایجاد حفره استحکام آجر را کاهش می‌دهد.

2. به عمل آوردن خاک رس

منظور از به عمل آوردن خاک در واقع همان تصفیه خاک رس است. برای هوادهی خاک رس تنها به یک الک نیاز خواهید داشت. الک کردن خاک رس روشی ساده و آسان برای حذف ناخالصی‌های موجود در خاک رس است. در صورت عدم دسترسی به الک می‌توانید از روش‌های دیگری برای به عمل آوردن خاک رس استفاده کنید.

ساخت آجر در خانه به صورت خاک رس

3. تهیه گل رس

پس از هوادهی مقداری ماسه به خاک رس اضافه کنید. وجود 30 درصد ماسه در ترکیب خاک رس و ماسه به بهبود کیفیت آجر کمک می‌کند. در ادامه آب را به آرامی اضافه کنید. در این مرحله توجه به حجم آب اضافه شده بسیار حائز اهمیت است. چرا که کم یا اضافه شدن آب به ترکیب خاک رس و ماسه بر روی کیفیت آجر تاثیرگذار خواهد بود. در اغلب مواقع اضافه کردن حدود 20 درصد آب به ترکیب خاک رس و آب برای تهیه گل رس کفایت می‌کند.

4. قالب‌ گیری یا خشت ‌زنی

قالب گیری آجر به صورت دستی با استفاده از قالب‌های چوبی یا فلزی قابل انجام است. برای قالب گیری خاک رس را به داخل قالب انتقال دهید. سپس با استفاده از ابزار یا دست سطح قالب را به طور کامل فشرده و صاف کنید. برای جلوگیری از چسبیده شدن گل به قالب مرطوب کردن سطح داخلی آن می‌تواند کمک کننده باشد. پس از گذشت یک دقیقه قالب را بردارید.

www.block-machine.net در مقاله “چگونه آجر رسی درست کنیم؟” در مورد این مرحله می نویسد:

Once the clay is mixed, it’s time to shape it. Traditional brickmakers use wooden or metal molds to create consistent brick shapes.
Place the clay mixture into these molds and press it down firmly. This step is important to remove any air bubbles, which can weaken the brick’s structure’

پس از مخلوط کردن خاک رس، زمان شکل دادن به آن فرا می‌رسد. آجرسازان سنتی از قالب‌های چوبی یا فلزی برای ایجاد شکل‌های ثابت آجر استفاده می‌کنند. مخلوط خاک رس را در این قالب‌ها قرار داده و آن را محکم فشار دهید. این مرحله برای از بین بردن هرگونه حباب هوا که می‌تواند ساختار آجر را تضعیف کند، مهم است.

5. خشک کردن خشت

خشت‌های آماده برای خشک شدن باید به مدت چند روز در مقابل نور خورشید قرار داده شوند. جابجا کردن سطوح مختلف آجر برای خشک شدن تمامی قسمت‌های آن ضروری است.  مدت زمان خشک شدن آجر‌ها بسته به نسبت ترکیبات گل به ویژه میزان آب متفاوت خواهد بود. خشک شدن آجر تولید شده با این روش در نور خورشید ممکن است چند هفته طول بکشد.

ساخت آجر در خانه به رنگ کرم

6. پخت آجر

در صورتی که استحکام آجر برای شما اهمیت دارد، می‌توانید آجر‌ها را پس از خشک شدن آن‌ها درون یک کوره یا آتش قرار دهید. لازم به ذکر است که آجرها برای افزایش مقاومت حداقل به مدت 3 الی 5 ساعت باید درون آتش بمانند.

7. خنک کردن آجر

برای جلوگیری از ترک خوردن آجر‌ها پس از پخت اجازه دهید دمای آجرها در داخل تنور یا آتش به مرور کاهش پیدا کند. زیرا خارج کردن آجر یا به عبارتی تغییر دمای ناگهانی می‌تواند موجب ترک خوردن یا پوکی آجر شود.

مهم‌ترین نکات ساخت آجر در خانه

ساخت آجر در خانه نیازمند توجه به نکاتی است که در نظر گرفتن آن‌ها می‌تواند کیفیت نهایی را به طور قابل توجهی افزایش دهد. برخی از مهم‌ترین نکات ساخت آجر در خانه عبارتند از:

• خاک رس: انتخاب خاک رس یا به عبارتی نوع خاک رس یکی از مهم‌ترین نکات مربوط به تهیه‌ آجر است. بنابراین پیش از ساخت آجر از عدم وجود ناخالصی‌‌های مختلف مانند گیاه، چوب، زغال و غیره در آن مطمئن شوید. برای اطمینان از این موضوع بهتر است خاک رس را بیشتر از یک بار الک کنید.
• شکل دهی آجر: برای قالب گیری آجر از یک قالب چوبی یا فلزی با ابعاد مناسب استفاده کنید. به عبارتی ابعاد تمامی آجرها باید یکنواخت و مشابه باشد.
• خشک کردن آجر: در روش تولید سنتی آجر مدت زمان قرارگیری آن‌ها در مقابل نور خورشید بسیار حائز اهمیت است. چرا که وجود رطوبت در آجر می‌تواند موجب ترک خوردگی آجر در هنگام پخت یا حین استفاده شود.
• پخت آجر: پخت آجر به طور معمول در کوره‌های سنتی صورت می‌گیرد. با این وجود پخت آجر در آتش نیز امکان پذیر است. برای پخت بهتر آجر به نحوه چینش آجر‌ها نیز دقت کنید.
• سرد کردن آجرها: آجرهای پخته شده بلافاصله پس از خارج شدن از آتش یا کوره قابل استفاده نخواهند بود. سرد شدن آجر‌ها باید به آرامی انجام شود. چرا که کاهش دمای ناگهانی می‌تواند ترک خوردن آجر‌ها را به دنبال داشته باشد.

آجر ساخته شده در خانه چه کاربردی دارد؟

اگر چه آجر ساخته شده در خانه از نظر استحکام و کیفیت با آجر تولید شده در کارخانه تفاوت دارد اما می‌تواند جهت کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله این کاربردها می‌توان به استفاده در ساخت سازه‌های نسبتا ساده مانند تنور سنتی یا دیوار باغچه اشاره کرد. علاوه‌براین بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان نیز به منظور یادگیری عملی برخی دروس ساخت آجر در خانه را انجام می‌دهند.

نتیجه گیری

به طور کلی ساخت آجر در خانه فارغ از کاربرد‌های مختلف تجربه‌ای هیجان انگیز است. ساخت آجر در خانه با داشتن امکانات اولیه فرایند دشواری نخواهد داشت. این موضوع برای افراد مبتدی نیز صدق می‌کند. آجر‌های دست ساز یا به عبارتی آجر سنتی برای ساخت و سازهای ساده انتخابی آسان و مقرون به صرفه است. با این وجود استفاده از این آجر برای پروژه‌های مهم توصیه نمی‌شود.

لازم به ذکر است که نحوه ساخت آجر روش خانگی ارتباط مستقیمی با کیفیت نهایی آن دارد. بنابراین پیش از شروع به ساخت آجر در خانه بهتر است مراحل آن را به دقت مطالعه کنید.مهمتراز همه اجر ها انواع بسیاری دارندکه یک نمونه انواع اجر ها آجر سفید است که بسیار کاربردی و تزئینی است .